Khoai môn đang trở thành “ngôi sao” trong ngành nông nghiệp của nhiều vùng, mang lại thu nhập cao cho bà con nông dân. Được xem như một loại cây đặc sản, khoai môn không chỉ dùng để luộc hay chế biến món ăn mà còn có thể sử dụng trong dược phẩm và chữa bệnh.
Thời vụ
Khoai môn có thể trồng quanh năm, nhưng có ba thời điểm “đẹp” nhất:
- Vụ Xuân Hè: Trồng từ tháng 1 – 2 và thu hoạch vào tháng 5 – 6.
- Vụ Hè Thu: Trồng từ tháng 5 – 6 và thu hoạch vào tháng 8 – 9.
- Vụ Thu Đông: Trồng từ tháng 8 – 9 và thu hoạch vào tháng 11 – 12.
Kỹ thuật làm đất
Khoai môn yêu đất cát pha nhẹ nhàng hoặc đất thịt nhẹ gần sông, nơi bộ rễ nông của cây có thể phát triển thoải mái. Đất phải được cày bừa kỹ càng và san phẳng để tránh ngập nước. Lên luống đôi rộng từ 1,8 – 2m và xẻ mương giữa khoảng 0,2m.
Kỹ thuật trồng khoai môn
- Ươm giống: Chọn củ con cấp 1 hoặc 2, nặng 20 – 30g, đảm bảo không thối hoặc khô, và có lớp lông ngoài. Ngâm củ giống trong nước có thuốc trừ nấm trong 4 – 5 giờ, sau đó ủ ở nơi mát mẻ từ 1 – 3 ngày. Trải củ giống đều trên luống và phủ lớp tro trấu cùng rơm mỏng.
- Mật độ trồng: Sử dụng 1.200 – 1.500 củ giống/1.000m². Cây cách cây 0,6m, hàng cách hàng 1m. Sau khi trồng, phủ lớp đất mỏng và lớp rơm rạ để giữ ẩm.
- Xử lý đất: Tưới thuốc trừ nấm và thuốc trừ sâu dạng hạt như Basudin để diệt kiến và dế trong đất.
Phân bón và chăm sóc
- Bón lót: Sử dụng phân hữu cơ hoai mục, NPK, và KCL.
- Bón thúc:
- Lần 1: 15 – 20 ngày sau khi trồng.
- Lần 2: 45 – 50 ngày sau khi trồng.
- Lần 3: 75 – 80 ngày sau khi trồng.
- Phun phân bón lá: Để giúp rễ phát triển tốt, phun Hydrophos khi củ phát triển. Để củ thêm nặng, phun Hợp Trí HK NPK 7-5-44 +TE giai đoạn 60 – 80 ngày sau trồng.
- Tưới nước: Tưới nước đều đặn để giữ ẩm và giúp phân tan nhanh.
Phòng trừ sâu bệnh
- Sâu xanh: Làm thủng lá, ảnh hưởng sự phát triển của cây. Dùng thuốc Brightin 4.0EC, Actimax 50WG hoặc Permecide 50EC để diệt sâu xanh.
- Rầy mềm: Chích hút dinh dưỡng và gây bệnh virus, thường xuất hiện cuối vụ. Dùng thuốc Thiamax 25WG hoặc Permecide 50EC.
- Nhện đỏ: Làm lá héo rũ vào cuối mùa khô. Sử dụng thuốc Brightin 4.0EC, Actimax 50WG hoặc Secure 10EC.
- Bệnh cháy lá, thối củ: Do nấm gây ra, xuất hiện vào mùa mưa. Phun thuốc Eddy 72WP hoặc Norshield 86.2WG + Phytocide 50WP khi bệnh xuất hiện.
- Bệnh thối mềm củ: Do nấm Pythium spp., gây thối mềm củ và mùi hôi. Phòng bệnh bằng cách luân canh và xử lý củ giống với thuốc trừ nấm.
- Bệnh bướu rễ: Do tuyến trùng Meloidogyne spp. gây ra, làm củ bị sần và méo mó. Phòng bệnh bằng cách xử lý củ giống và tưới thuốc khử đất như Carbosan 25EC hoặc Brightin 4.0EC.
Thu hoạch
Khoai môn thường được thu hoạch sau 4,5 – 5 tháng khi 70 – 80% lá chuyển sang màu vàng. Chọn ngày khô ráo để thu hoạch và để củ khoai môn chín sinh lý thêm bằng cách để nguyên cây nơi râm mát trong 5 – 7 ngày.
Với mô hình trồng khoai môn sử dụng sản phẩm của Hợp Trí, cây khoai môn khỏe mạnh, ít bị sâu bệnh và cho năng suất cao. Sử dụng các sản phẩm đúng quy trình sẽ giúp cây phát triển tốt và đạt hiệu quả kinh tế cao hơn.
Dưới đây là lịch trình chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh cho cây khoai môn theo từng giai đoạn:
| Thời điểm sau khi trồng | Sản phẩm/Liều lượng | Cách sử dụng | Tác dụng |
|---|---|---|---|
| 58 ngày | Phytocide 50WP + Norshield 86.2WG (25g + 50g/25 lít) | Phun phòng khi lá còn non, phun ướt đều hai mặt lá | Bảo vệ lá non khỏi nấm Phytophthora colocasiae, ngăn ngừa bệnh cháy lá |
| 65 ngày | Phytocide 50WP + Norshield 86.2WG + Hợp Trí HK 9-15-32-TE + Brightin 4.0 EC (25g + 50g + 120g + 10ml/25 lít) | Phun khi khoai môn bắt đầu tượng củ | Phòng ngừa sâu, nhện, bệnh cháy lá, thối củ và thối mềm củ, giúp củ phát triển tốt |
| 72-79 ngày | Phytocide 50WP + Norshield 86.2WG + Hợp Trí HK 9-15-32 + TE + Brightin 4.0 EC (25g + 50g + 120g + 10ml/25 lít) | Phun lần 2 sau khi tượng củ | Tiếp tục phòng trị bệnh cháy lá, thối củ và thối mềm củ, giúp củ phát triển nhanh |
| 79-86 ngày | Phytocide 50WP + Norshield 86.2WG + Hợp Trí HK 9-15-32 + TE + Brightin 4.0 EC (25g + 50g + 120g + 10ml/25 lít) | Phun lần 3 sau khi tượng củ | Phòng ngừa và trị bệnh cháy lá, thối củ và thối mềm củ, giúp củ nhanh to |
| 90-96 ngày | Phytocide 50WP + Norshield 86.2WG (25g + 50g/25 lít) | Phun khi mưa nhiều | Bảo vệ lá khỏi bệnh sương mai, ngăn ngừa thối củ, tăng năng suất |
Quy trình khuyến cáo phòng trừ bệnh hại chính trên khoai môn
- Bệnh cháy lá, thối củ:
- Nguyên nhân: Do nấm Phytophthora colocasiae gây ra (còn gọi là bệnh “mặt cọp”).
- Phòng bệnh: Vệ sinh đồng ruộng, sử dụng giống ít nhiễm, phun thuốc Eddy 72WP (500g/200 lít) mỗi 2 tuần.
- Trị bệnh: Phun Eddy 72WP (500g/200 lít) hoặc Norshield 86.2WG + Phytocide 50WP (500g + 150g) pha 200 lít, phun 2 lần cách nhau 7 ngày.
- Bệnh thối mềm củ:
- Nguyên nhân: Do nấm Pythium spp.
- Phòng bệnh: Xử lý củ giống và đất bằng thuốc trừ nấm Eddy 72WP (50g/16 lít) hoặc Norshield 86.2WG + Phytocide 50WP (500g + 150g/200 lít) mỗi 2 tuần.
- Bệnh bướu rễ:
- Nguyên nhân: Do tuyến trùng Meloidogyne spp gây ra.
- Phòng bệnh: Xử lý củ giống bằng Brightin 4.0EC (75ml/100 lít) và tưới đất bằng Carbosan 25EC (500ml/200 lít) hoặc Brightin 4.0EC (150ml/200 lít).
