Tên khoa học:
Ustilago zeae. (U. maydis)
Họ :Ustiluginales
Bộ :Basidiomycetes
Phân bố và tác hại:
Hại ở những giống bắp nhập nội, giống trồng ở trung du, vùng đồng bằng.
Triệu chứng:
Trên các bộ phận của cây bắp cờ, hạt tạo những u sưng màu đen, ban đầu là 1 hạt nhỏ màu trắng, về sau phình to nhiều phía, không nhẳn bóng, có màn trắng bao bọc bên ngoài. Bên trong là 1 khối rắn màu vàng nhạt về sau chuyển màu đen, đó là khối bào tử hậu. Xuất hiện đầu tiên trên bẹ lá sau đến lá cờ, bắp. Bộ phận bị bệnh nhăn nhúm, dị hình và dễ thối hỏng.
Quy luật biến động:
Khi thuần thục bên trong có bột màu vàng về sau chuyển sang màu đen – bào tử hậu có hình cầu hơi vàng có gai nhỏ, có vỏ dày f = 3 -18m, nguồn lây lan chủ yếu trên cây trồng. Bào tử đăm và bào tử kí sinh nẩy mầm xâm nhập qua bộ phận non hình thành sợi nấm đơn bội thể, sợi nấm này kết hợp => sợi nấm nhị bọâi thể và phát triển thành bào tử hậu. Nhiệt độ nẩy mầm 23 – 250C, T0 = 15 – 180C, sức nẩy mầm giảm.
Bào tử hậu xảy ra 3 – 4 đợt trong thời kỳ sinh trưởng hoặc nhiều hơn nữa tuỳ vào hoàn cảnh.
Bào tử hậu tồn tại trong thiên nhiên 3 – 4 năm, thậm chí lên 6 – 7 năm trên tàn dư cây bệnh còn sót lại hoặc tồn tại trên dạ dày bò, lan truyền do gió, nước tưới, hạt giống côn trùng, xâm nhập vào biểu bì qua viết thương đất, H% = 60%. Đất có H% thay đổi < 40% và > 80% thì bệnh phát triển mạnh, hoặc trồng mật độ; dày bón nhiều đạm.
Biện pháp phòng trừ:
– Vệ sinh đồng ruộng. Ngâm nước => bào tử mất sức nẩy mầm. Thực hiện trồng luân canh.
– Phun thuốc trừ sâu: Decide, Bassa, Zincopper, Kumulus, Kasuran.
– Kiểm dịch thực vật những giống nhập nội.