Tác Giả: Phạm Minh Tâm.
Cây sầu riêng được xem là vua của cây ăn qủa vùng Đông Nam á, có giá trị kinh tế cao ở một số nước như Indonesia, Malaysai, Thái Lan và Việt Nam.v.v…Ở Việt Nam , sầu riêng trước đây được trồng nhiều ở Lái Thiêu, sau chiến tranh đã du nhập giống mới từ Thái Lan và được trồng nhiều tại các tỉnh miền Nam như Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Đồng nai, Sông Bé.v.v… và cả khu vực Tây nguyên như Bảo Lộc- Lâm Đồng.
Trên cây sầu riêng cũng gặp một vài loại nấm bệnh ký sinh gây hại nhưng quan trọng nhất là nấm Phytophthora palmivora.
Nấm Phytophthora palmivora: thuộc lớp nấm noãn Oomycetes, đây là ký sinh gây hại trên nhiều loại hoa màu, cây ăn qủa.v.v…Trên cây sầu riêng, loại nấm này có thể tấn công ở tất cả các bộ phận từ rễ, thân, lá, hoa và trái. Như vậy dịch bệnh có thể gặp từ vườn ươm đến cây đang thu hoạch.
Khi bệnh tấn công ở rễ & thân làm cho rễ bị thối , thân chảy nhựa nâu đỏ nên người ta thường gọi là bệnh chảy nhựa. Trường hợp bệnh gây hại trên trái thì xuất hiện đốm xanh xám ở vỏ sau đó chuyển nâu. Vết bệnh lan rộng nhanh có thể làm thối cả trái; vào buổi sáng sớm nhất là khi trời lạnh và ẩm độ cao thì sẽ gặp lớp tơ trắng mõng như mạng nhện.
Biện pháp phòng ngừa thối trái sầu riêng:
– Cắt tỉa cành lá nhất là cành ở gần mặt , tạo điều kiện cho vườn luôn thông thoáng.
– Thoát nước tốt trong vườn cây.
– Bón thêm phân hữu cơ hoai mục để tăng năng suất và hạn chế bệnh Phytophthora.
– Thu gom và tiêu hủy cành lá, trái bị sâu bệnh.
– Phun thuốc phòng ngừa vào đầu mùa mưa.
Sử dụng thuốc phòng trừ thối trái sầu riêng: các Viện nghiên cứu, trường đại học như đại học Cần Thơ.v.v… đã có nhiều kết qủa nghiên cứu sử dụng bón phân hữu cơ hoai mục có bổ sung nấm đối kháng Trichoderma để hạn chế nấm Phytophthora. Đây là hướng quản lý dịch hại bằng biện pháp sinh học, an toàn cho môi trường . Tuy nhiên biện pháp này chỉ phù hợp khi xử lý nấm bệnh phát sinh từ đất, trường hợp nấm gây bệnh trên lá và trái thì cần phải sử dụng biện pháp hóa học. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm nông dược chuyên trị bệnh thối trái sầu riêng do nấm phytophthora. Tuy nhiên để việc phòng trừ nấm bệnh đạt hiệu qủa và an tòan thì cần phải tuân thủ 4 đúng:
– Đúng thuốc: hiện nay có 2 lọai họat chất chuyên trị nấm Phytophthora- thứ nhất là họat chất Fosetyl aluminum có tên thương mại như là ALIETTE 80WP, VIALPHOS 80BHN.v.v… họat chất thứ hai là Metalaxyl có tên thương mại là VILAXYL 35 BTN . Hiện nay công ty cổ phần Vipesco có hỗn hợp thuốc Metalaxyl và mancozeb ( VIMONYL 72BTN) để mở rộng phổ tác dụng vừa trừ được nấm phytophthora và các lọai nấm bất tòan, nấm đảm khác.
– Đúng liều lượng: tất cả sản phẩm đăng ký đều có hướng dẫn liều luợng sử dụng ngay trên bao bì. Ví dụ như Vilaxyl 35BTN dùng 16g/ 8 lít nước. Chúng ta không nên tự ý tăng liều lượng sử dụng.
– Đúng cách: khi phun thuốc trừ bệnh nên chỉnh béc phun cho tia thuốc mịn, đảm bảo nước thuốc bám đều trên lá, trái nhất là nới xuất hiện vết bệnh . Lưu ý phun thuốc vào chiều mát hoặc sáng sớm.
– Đúng lúc: thăm vườn thường xuyên và phun thuốc khi thấy bệnh mới chớm. Sau khi phun thuốc vẫn phải tiếp tục theo dõi và phun nhắc lại 2-3 lần khi bệnh nặng. Lưu ý thời gian cách ly thuốc đã ghi trên bao bì, ví dụ như VIALPHOS 80 BHN có thời gian cách ly là 14 ngày;Có nghĩa là còn 14 ngày nữa thu họach thì ngưng phun thuốc.
Nếu chúng ta theo dõi chăm sóc vườn,phun thuốc phòng trị bệnh nấm Phytophthora hợp lý thì khâu bảo quản trái sau thu hoạnh sẽ tốt hơn. 
